Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική,  
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.

Ο Μύθος του Σπηλαίου του Πλάτωνα

Ο Μύθος του Σπηλαίου του Πλάτωνα  

Ο Φιλόσοφος που επηρέασε όσο ελάχιστοι, τη Σκέψη του δυτικού πολιτισμού.


Η Αλληγορία του σπηλαίου.


Η Πολιτεία περιλαμβάνει την Αλληγορία του σπηλαίου, με την οποία ο Πλάτων εξηγεί τη Θεωρία των Ιδεών του. Η σημερινή κατάσταση του ανθρώπου, λόγω απαιδευσίας, μπορεί να αναπαρασταθεί άψογα από τον περίφημο μύθο του σπηλαίου που διηγείται ο Πλάτωνας, στην αρχή του έβδομου βιβλίου της Πολιτείας του. Ο άνθρωπος ζει σε μια ψευδαίσθηση.
Σύμφωνα με τον αλληγορικό μύθο οι άνθρωποι ζούμε σαν φυλακισμένοι μέσα στις παραισθήσεις και τις αυταπάτες μας και δεν μπορούμε να γνωρίσουμε την αλήθεια γιατί μας εμποδίζουν τα δεσμά των αισθήσεων αλλά και τα δεσμά των εξουσιαστών, που χειραγωγούν τις αισθήσεις μας ώστε να αντιλαμβανόμαστε μόνο την πραγματικότητα όπως την καθορίζουν εκείνοι. Κάποια στιγμή μερικοί δεσμώτες απαλλάσσονται επιτέλους από την επιρροή των δογμάτων, χάρη στην παιδεία και τον ορθό λόγο και επιτέλους με καθαρή σκέψη μπορούν να γνωρίσουν την αλήθεια βασιζόμενοι σε αποδείξεις.


  • Πως γίνεται στην εποχή μας να ήμαστε δεμένοι;
  • Πως γίνεται να ζούμε στο σκοτάδι;
  • Ποιοί μας κρατάνε δεμένους και πως;
  • Ποιοί είναι οι μαριονέτες;
  • Ποιές είναι οι σκιές;
  • Ποιά είναι η σπηλιά;


Ο μύθος του σπηλαίου. Ο μύθος αυτός διηγείται πως σε ένα σπήλαιο, κάτω από τη γη, βρίσκονται μερικοί άνθρωποι αλυσοδεμένοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να δουν μόνο τον απέναντί τους τοίχο. Δεν μπορούν να κοιτάξουν ούτε πίσω, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά. Πίσω τους ωστόσο είναι αναμμένη μια φωτιά. Έτσι οτιδήποτε εκδηλώνεται πίσω από την πλάτη τους αναπαριστάνεται ως σκιά στον απέναντι τους τοίχο. Επειδή οι άνθρωποι αυτοί σε ολόκληρη τη ζωή τους τα μόνα πράγματα που έχουν δει είναι οι σκιές των πραγμάτων, έχουν την εντύπωση ότι οι σκιές που βλέπουν πάνω στον τοίχο είναι τα ίδια τα πράγματα. Εάν όμως κάποιος από τους αλυσοδεμένους ανθρώπους του σπηλαίου κατορθώσει να ελευθερωθεί, να βγει από τη σπηλιά και να ανέβει πάνω στη γη και, κάτω από το φως του ήλιου πλέον, δει τα πράγματα, θα καταλάβει την πλάνη στην οποία ζούσε όσο ήταν μέσα στη σπηλιά. Θα αντιληφθεί τότε ότι οι σύντροφοι του, που εξακολουθούν να βρίσκονται αλυσοδεμένοι στο σπήλαιο, ακόμη ζουν βυθισμένοι μέσα στις ψευδαισθήσεις. 

Η ερμηνεία του μύθου από τον μεγάλο μας φιλόσοφο Κατά τον Πλάτωνα, ο απελεύθερος δεσμώτης είναι ο φιλόσοφος, ο οποίος βλέπει τα ίδια τα όντα, τις ιδέες, και όχι τα είδωλά τους. Οι αλυσοδεμένοι σύντροφοι του είναι οι κοινοί άνθρωποι που, έχοντας εθισθεί στις απατηλές παραστάσεις των αισθητών πραγμάτων, ζουν, χωρίς να το ξέρουν, μέσα στο ψέμα. 



Πάντοτε βέβαια, για τον Πλάτωνα, υπάρχει η δυνατότητα απεμπλοκής των αλυσοδεμένων ανθρώπων από τις πλάνες τους. Για να το πετύχουν αυτό, χρειάζεται να αποδεσμευτούν από τις αλυσίδες τους. Αυτές συμβολίζουν τις αισθήσεις τους, που τους υποχρεώνουν να παρατηρούν μόνο τα απατηλά είδωλα των ιδεών, των αληθινών όντων. Αντί για τις αισθήσεις τους όμως θα πρέπει να εμπιστευτούν το νου τους. 

Ο ρόλος του Μύθου και η θέση του Φιλόσοφου στην Πολιτεία του Πλάτωνα 
Ο φιλόσοφος - ηγέτης 

Η αλληγορία του σπηλαίου είναι μια προσπάθεια τεκμηρίωσης της θέσης του φιλόσοφου ως βασιλιά στην Ιδεώδη Πολιτεία. 
Οι φυλακισμένοι αρχίζουν να αποδίδουν τα μη πραγματικά σχήματα των σκιών με όρους και έννοιες, ενώ πιστεύουν ότι οι σκιές αυτές είναι η πραγματικότητα. Το ότι οι φυλακισμένοι, ωστόσο, μπορούν να δουν μόνο τις σκιές αυτές, δε σημαίνει ότι ο υπαρκτός κόσμος περιορίζεται μόνο μες στο σπήλαιο. Αν κάποιοι καταφέρουν να λυθούν από τις αλυσίδες και βγουν από το σπήλαιο, θα τυφλωθούν από τη λάμψη του Ήλιου και θα επιστρέψουν πίσω. Αν, ωστόσο, συνηθίσουν το φως, θα δουν καθαρά τον Ήλιο, που συμβολίζει το Αγαθό, και θα καταλάβουν ότι όσα έβλεπαν μες στο σπήλαιο ήταν απλά αντίγραφα των αληθινών. Ίσως σκεφτούν να επιστρέψουν πίσω, λυπούμενοι τους φυλακισμένους συντρόφους τους. Πίσω, όμως, στο σπήλαιο, δε θα μπορούν να συνηθίσουν στο σκοτάδι, και, προσπαθώντας να διδάξουν στους υπόλοιπους την αλήθεια, ίσως δεχτούν το μίσος και την αντίδρασή τους. 

Σωκράτης : « -Και αν κανείς ήθελεν να επιχειρήσει να τους λύσει από τα δεσμά τους και να τους ανεβάσει, δεν θα ήσαν ικανοί να τον σκοτώσουν αν ημπορούσαν να τον πιάσουν στα χέρια τους; Αφου θα θεωρούσαν ότι θέλει να τους κάνει κακό και να τους τυφλώσει ενώ αυτός θέλει να τους δείξει το μόνο αληθινό Φώς.» 
Γλαύκων : «-Το δίχως άλλο!». Έχουμε πολλά θλιβερά ιστορικά παραδείγματα εν προκειμένω. Ο ίδιος ο Σωκράτης είχε τραγικό τέλος, επειδή εισήγαγε καινά δαιμόνια... 

Ωστόσο, όσοι ελευθερώθηκαν, οι φιλόσοφοι, έχουν χρέος να επιστρέψουν πίσω και να διδάξουν και τους υπόλοιπους.

Με άλλα λόγια ο Πλάτωνας ισχυρίζεται ότι απλά δεχόμαστε να μας «σερβίρουν» ως πραγματικό ότι θέλουν. Στην πραγματικότητα για να πούμε ότι αυτό είναι σωστό ή λάθος πρέπει να το ψάξουμε αρκετά και να βγούμε από τη ‘σπηλιά’. Δηλαδή θα πρέπει να αμφισβητήσουμε ορθολογικά το οτιδήποτε μας ‘σερβίρουν’.
Τι θέλουμε όμως τελικά; Να ζήσουμε στην σπηλιά ή να μάθουμε την αλήθεια; Η επιλογή είναι πολύ δύσκολη γιατί κυρίως θα πρέπει να βγούμε από τη βολή μας επιλέγοντας την αλήθεια. Ο δρόμος της αλήθειας είναι δύσκολος γιατί όποιος θελήσει να την βρει, θα είναι μόνος του και όταν τη μάθει και αποφασίσει να διδάξει τους υπόλοιπους αυτοί απλά θα τον περιγελάσουν από άγνοια.

Ο Πλάτωνας είχε σκιαγραφήσει πλήρως το αποτέλεσμα όσων ήταν άβουλοι και αμέτοχοι στα κοινά με αποτέλεσμα να φέρνουν πάνω από τα κεφάλια τους επικίνδυνους και καταστροφικούς κυβερνήτες. Το ίδιο όμως φαίνεται να συμβαίνει μέχρι και σήμερα.


Διαβάστε στο παρακάτω απόσπασμα  την σημασία των λόγων του:

«Κάθε λαός είναι άξιος των ανθρώπων που τον κυβερνούν . Κανείς δεν είναι πιο υποδουλωμένος από εκείνους που εσφαλμένα πιστεύουν πως είναι ελεύθεροι. Όσοι αδιαφορούν για τα κοινά είναι καταδικασμένοι να εξουσιάζονται πάντα από ανθρώπους κατώτερούς τους .»
Πλάτωνας  427-347 π.Χ


Ο Πλάτων στάθηκε οπαδός πολύ δημιουργικός και πολύ πιστός μαθητής του Σωκράτη. Ποτέ δεν έπαψε να βάζει την ηθική σαν πρώτο θέμα των φιλοσοφικών θεωριών. Σ’ όλα του τα έργα ο Πλάτων, μιλά για λογαριασμό του Σωκράτη. Ωστόσο, από τη σωκρατική θεωρία ξέφυγε σ’ ένα σημείο. Επειδή είχε πολλή φαντασία και έντονη ποιητική διάθεση, ανέβασε ξανά τη Φιλοσοφία απ’ τη γη στον ουρανό.









Ετικέτες: Αλληγορία του σπηλαίου,Ο Μύθος του Σπηλαίου,Ο Μύθος του Σπηλαίου του Πλάτωνα,Θεωρία των Ιδεών,αλληγορικός μύθος του σπηλαίου,Πολιτεία του Πλάτωνα,



Ζούμε οι άνθρωποι µε µια παγιωμένη ερμηνεία των πραγμάτων. Αναγνωρίζουμε τον κόσμο µε ορισμένο τρόπο και τον βλέπουμε από συγκεκριμένη γωνία. Κι επειδή η οπτική αυτή γωνία είναι η μόνη που ξέρουμε, τη θεωρούμε «θεία» αλήθεια. Κι έτσι αυτοπεριοριζόμαστε σε στενά πρότυπα. Είμαστε εγκλωβισμένοι σε µια πνευματική στενότητα, αποκοιμισμένοι µε ψεύτικες αξίες.

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Recent Post

 
Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι. (από τον Επιτάφιο του Περικλή). | | | Οι άνθρωποι ταράζονται όχι από αυτά που συμβαίνουν αλλά από την άποψή τους για αυτά που συμβαίνουν. Επίκτητος. | | | Η χώρα μας έχει ανάγκη από βρώμικα νύχια και καθαρά μυαλά. Ου. Ρόντζερς. | | |Την ειμαρμένην ουδ’ αν είς εκφύγοι. Πλάτων. | | | .
Copyright © 2011. ...το Γενος των Ελληνων - “Το Hellinikogenos.gr δεν ανήκει σε καμιά συγκεκριμένη ιδεολογία, σε καμιά πολιτική ή θρησκεία. Είναι αφιερωμένο στους ανθρώπους που θέλουν να σκέφτονται ελεύθερα και δημιουργικά, χωρίς να παγιδεύονται σε διανοητικές παρωπίδες. Το Γένος των Ελλήνων αγαπάει τη λογική και την «επιστημονική μέθοδο», αλλά δέχεται και τις πιο ακραίες πιθανότητες. Μάχεται κατά των δογμάτων, αλλά εξερευνά και το περιεχόμενό τους με ενδιαφέρον. Είναι η ανάγκη μας να βλέπουμε τα πράγματα με ανοιχτά μάτια, χωρίς να αφήνουμε τίποτα στο σκοτάδι. Είναι η διανοητική Ελευθερία του πραγματικά ζωντανού Νου.”
Template
Proudly powered by Blogger